Death Row Angels
Death Row Angels gaat over (Europese) vrouwen die schrijven met ter dood veroordeelde, Amerikaanse gevangenen, die op death row in Texas op hun executie wachten. De regisseur, Eva Julia Manneke is persoonlijk betrokken. Samen met drie vrouwen gaat ze op reis naar Texas, waar ze nog meer lotgenoten treffen én op bezoek gaan bij hun penvrienden.
Wat drijft deze vrouwen om contact te zoeken met wildvreemde gevangenen die op hun executie wachten? En om zelfs met ze te trouwen en hun leven aan ze te geven, terwijl ze weten dat hun geliefden nooit meer vrij zullen komen? Eva Julia Manneke gaat bij de vrouwen op intieme wijze op zoek naar de antwoorden op deze vragen.
Een unieke inkijk en betrokkenheid van de debuterende regisseur.
”Death Row Angels” tells a story about European women in love with men on death row in Texas. Because of the director’s own friendship with a death row inmate, Eva Julia Manneke has a unique entry into this hidden world. The debuting director provides a fascinating look at women who spend their lives loving men on death row. Eva Julia interviewed many women and some of their man. Though many might think this is all about an illusion based on denial, Eva Julia dives into their lives to dig deeper. She skills in getting the women to reveal themselves and has the ability to present them as sympathetic and understandable.
Mijn persoonlijke verhaal in deze documentaire speelt zich af in Florida. In de film ga ik op zoek naar wat de liefde van de levenslang gestrafte Leonard Scovens mij te vertellen heeft en kom ik vervolgens nietsvermoedend in een emotionele rollercoaster terecht van charisma, manipulatie, leugens en gaslighting. Ik ontdek mijn eigen kwetsbaarheid en sta oog in oog met mijn naïviteit.
In Florida werd ik me zeer bewust van de rijkdom die ik thuis had achtergelaten, de liefde van mijn kinderen en de sterke verbinding met mijn vrienden. Het zijn die elementen van het leven die we zo snel als gewoon ervaren, maar die het leven ten diepste verrijken. Ik heb het verschil geleerd tussen de fantasie van deze man en de realiteit van mijn gezin en ik ben me ervan bewust geworden dat ik niet in dienst wil leven van één ander persoon. Mijn dank gaat uit naar Eva Julia Manneke en haar crew, voor de liefdevolle support die ze me gaven tijdens deze belangrijke levensles.
Een jaar na mijn avontuur in Florida kwam ik in contact met John, die een levenslange straf uitzit in Massachusetts. Hij zit nu 30 jaar vast en kent het systeem tot in de details. Ik leerde hem via zijn moeder kennen die een eigen radioshow heeft en mij daarvoor regelmatig als gast uitnodigt. Met John schrijf ik brieven, maar hij belt me ook twee keer per week op. Soms belt hij kort maar regelmatig zitten we ook een uur aan de telefoon.
John heeft me precies kunnen uitleggen wat de emotionele rollercoaster is geweest waar ik door Leonard in terechtkwam. Hij vertelde me dat veel levenslang gestraften proberen vrouwen geld afhandig te maken voor drugs of luxe goederen om hun status hoog te houden. Hij legde me uit hoe het pen pal gebeuren in zijn werk gaat vanaf de andere kant van de gevangenismuur.
De gevangene ontvangt een brief en gaat deze bestuderen. Hij neemt uren, soms dagen, de tijd om precies te analyseren wat erin staat. Hij kijkt naar de boodschap, probeert de gedachten erin te lezen, en analyseert de gevoelens en emoties in de brief. In feite gaat hij als een profiler te werk. John vertelde vervolgens dat de gevangene zorgvuldig een antwoord schrijft die precies aansluit bij het profiel dat hij heeft geanalyseerd.
Door het steeds zorgvuldig analyseren van brieven wordt er een basis gelegd waarin de vrouw zich volkomen gezien en begrepen voelt. Ik had dit gevoel bij Leonard in de eerste fase van ons contact. Zijn brieven sloten zo naadloos op mij aan dat het leek alsof hij me al jaren kende, me totaal aanvoelde. Dit benadrukte Leonard ook nog eens door regelmatig te vertellen dat we een echte eenheid vormden.
Nadat de basis is gelegd en de vrouw emotioneel afhankelijk is gemaakt komt de vraag naar geld. Dit begint onschuldig, speels, maar op een calculerende wijze. Daarna wordt het serieuzer. In mijn geval kwam er manipulatie van emoties bij kijken. Zo zei Leonard nog wel eens dat hij een oude schuld moest afbetalen en of ik maar snel wilde betalen omdat hij anders gevaar liep. In feite legde hij daarmee de verantwoordelijkheid van zijn leven in mijn handen.
Ik heb met verschillende ex-gedetineerden en familieleden van gedetineerden gesproken en allemaal waarschuwden ze me om nooit geld te geven. Ook kreeg ik het dringend advies om het contact te verbreken. John maakte met zijn uitleg volledig duidelijk wat me is overkomen en dat dit spel veel voorkomt in de bajes. Zijn verhaal hielp me om vanaf een afstand precies te ontdekken wat me was overkomen en hoe ik de ‘red flags’ in het vervolg kan herkennen.
John heeft me ook uitgelegd dat het dit soort gevangenen nooit om de vrouw, de liefde en de affectie gaat. Maar omdat deze mannen niets in hun leven te doen hebben, ze ook niets te verliezen hebben, en het in de bajes moeten zien te maken, zijn ze in staat om hun analytische vermogens zo te ontwikkelen dat het voor de vrouw aan de andere kant van de muur ontzettend moeilijk is om het calculerend vermogen te herkennen. Een gevaarlijk spel waarin gevoelens en emoties worden gemanipuleerd om geld te ontvangen. Een spel dat Leonard al voor detentie speelde en wat uiteindelijk tot zijn levenslange straf heeft geleid.
Patricia Reed, die hem liefdevol had opgenomen in haar gezinsleven, betaalde met haar leven de ultieme prijs toen ze dreigde Leonard aan te geven bij de politie nadat hij haar auto wilde stelen om aan drugsgeld te komen. Het was namelijk de zoveelste keer dat hij spullen van haar had gestolen. Hij wurgde zowel Patricia als haar zes jaar oude zoontje waarna hij de lichamen in huis verstopte en er met haar auto vandoor ging. In een politierapport las ik dat het kind moest sterven omdat het anders tegen Leonard zou getuigen. In een krantenartikel schreef hij echter dat hij het kind naar de moeder in de hemel wilde laten gaan. Deze leugen bezorgde me rillingen.
Nadat ik precies helder had gekregen waarin ik was beland realiseerde ik me dat dit dezelfde valkuil was waarin ook Patricia was getrapt. Ook zij viel voor het charismatisch spel dat Leonard inzette om zijn verslaving te bekostigen. Het is een vreemde gewaarwording dat ik in dezelfde valkuil ben getrapt als de vrouw die ervoor met haar leven betaalde.
Ik ben op tijd uit deze fantasie ontwaakt omdat ik mijn kwetsbaarheid en emotionele afhankelijkheid weerspiegeld zag in een andere Nederlandse vrouw die tegelijk met mij contact had met Leonard. In tekstberichten tussen haar en mij zag ik dezelfde vrouwelijke kwetsbaarheid en emotionele afhankelijkheid terug. Ik realiseerde me dat ik mezelf terugzag. Zonder dat ze dit ooit geweten heeft, heeft deze vrouw me gered.
Die leugens waren intens. Het emotionele misbruik was ziek. Daarom heb ik het contact volledig verbroken. Vanwege de leugens naar mij toe, de leugens naar Patricia en haar zoontje toe, en ook om de leugens naar zijn andere vrouw toe. Vanuit een diepe intuïtie wist ik dat ik niet trouw moest zijn aan deze man. Ik voelde dat ik trouw moest en wilde zijn naar de vrouwen. Een intrinsiek morele verantwoordelijkheid. Eva Julia Manneke heeft dit proces van dichtbij gevolgd. Ze was met tijden bezorgd maar wist ook dat ik hier doorheen moest om tot zelfinzicht te komen. Pas toen ik uiteindelijk de banden verbrak en deze giftige situatie achter me liet was ze gerustgesteld. Deze episode heeft me geleerd om emotioneel onafhankelijk te zijn en volledig vanuit mijn diepste essentie te leven. Een bevrijding.
De film werd opgenomen in 2019. Na het afsluiten van dit hoofdstuk in mijn persoonlijke boek ben ik natuurlijk verder gaan leven, en is mijn innerlijke kracht versterkt omdat ik mijn levensleven hieruit heb meegenomen. Ik studeerde af in de filosofie en schreef een boek dat begin Januari 2023 is gepubliceerd. Vrij van emotionele afhankelijkheid geniet ik op een bewuste wijze van het levenspad dat ik loop. Mijn volgend boek is in wording en zal dieper ingaan op, hoe kan het ook anders, het thema morele verantwoordelijkheid.
Vanuit morele verantwoordelijkheid blijf ik me inzetten voor gedetineerde mensen. Ik blijf als psychosociaal therapeut met gedetineerde mensen meelopen op hun weg naar zelfinzicht en bewustwording. Ik werk vanuit liefde met hoofdletters voor de mens achter het delict. Mijn boek is daarvan een uitdrukking omdat ik daarin de lezer meeneem op weg naar bewustwording van wat detentie aan een mens doet en hoe het detentiesysteem werkt. Met John en zijn moeder heb ik een mooie vriendschap opgebouwd, die zuiver blijft omdat we bewust het spel der liefde achterwege laten. We blijven daarmee in de realiteit staan.
My personal story is set in Florida. In the film I seek what the love of the lifer Leonard Scovens is telling me, and unsuspecting I end up in a cycle of charisma, manipulation, lies and gaslighting. I discover my own vulnerability and witness my naïvety
In Florida I became fully aware of the richness that I had left at home, namely the unconditional love between me and my four children and my intimate friends. I learned the difference between the phantasy of this man and the reality of my family life. I also became very aware that I never want to live in service of one other person.
A year after my adventure in Florida I met John who serves a life sentence in Massachusetts. He has been incarcerated 30 years now and he knows the system in detail. I got to know him through his mom who runs a radioshow and invites me regularly as a guest. John and I write letters and he calls me twice a week. We have very lively and interesting conversations.
John explained the emotional rollercoaster that I had been in to. He told me dat a lot lifers try to get money from women for drugs or luxuries in order to maintain their status in prison. John explained how this pen pal thing works from behind the prison walls.
The prisoner receives a letter and starts analyzing it. He takes all the time he needs, many hours, to analyze the exact message, the thoughts that he can read behind the written words, the feelings and emotions of this woman. In fact, these prisoners are perfect profilers. They could have been students of Sigmund Freud, the psychoanalyst, John said laughing. Then, he writes an answer very carefully because the answer needs to match the analysis perfectly.
By analyzing letters carefully and matching the answers perfectly a foundation is made wherein the woman feels completely acknowledged and understood. I had this feeling with Leonard in the first part of our relationship. His letters matched mine so completely that it was as if he knew me since years and felt me completely. Leonard emphasized this feeling by saying that we where a true oneness.
After the foundation has been laid, and the woman has become emotionally dependent, the big money question, as the ultimate goal, appears. This question starts lightly but calculating. After that, it becomes more serious. In my case, there was a lot of emotional manipulation involved. Many times, Leonard said he needed money in order to pay off an old debt and if I didn’t pay quick he would be in danger. In other words: he made me responsible for his life.
I spoke with several ex- convicts and family of prisoners. They all warned me to never give money to a prisoner. I also got the advice to immediately quit the connection with Leonard. John’s explanation made clear to me the game I have been stuck in. It also made clear that this money game frequently happens. His explanation gave me the opportunity to see my own situation from a distance, understand it and it made me aware of how to recognize my own red flags in time.
It is clear that it’s never about love or affection for these men. These men have no life, no future, nothing to loose. They only have plenty of time to make their analysis, and try to get money to maintain their drug addiction or holding their status in prison. On the other side of the wall there is the woman who doesn’t know all this, because she cannot see the manipulation through prison walls. It is a dangerous game wherein deep feelings and emotions are harmed by manipulation in order to get money. It is the game Leonard already played before his incarceration.
Patricia Reed, who had lovingly welcomed him into her family life, payed the ultimate price with her life when she threatened to call the cops because he was trying to steal her car for drugmoney. It wasn’t the first time that he had stolen from her. He strangled both Patricia and her six year old son whereafter he hid the bodies in the house. After that he left with the car of Patricia. In a police rapport I read that Leonard had killed the child because he wanted to avoid the boy to testify against him. But in an article he’d said that he killed him because he wanted to reunite the boy with its mom in heaven. Trying to sound like a saint while talking about this heinous crime is beyond imagination.
After I gained insight in my pitfalls I realized that these pitfalls equalized the ones Patricia had stepped into. She fell for his charismatic game as well. This game he used to finance his drug addiction. It is strange to realize that I stepped into the same pitfall as the woman who payed for it with her life.
I awoke in time because I saw my own vulnerability and emotional dependency reflected in another Dutch woman who was in contact with Leonard, at the same time as I was. In text messages between her and me I saw the same female vulnerability and emotional dependency and I realized that I saw a part of myself. Without knowing it, this woman saved me from further emotional damage.
The lies were intense. The emotional abuse was sick. I had been so blind. I had a lot to process. From the abuse and from my own blindness. I cut all the wires and started the process of healing. I felt that cutting the connection completely meant an intrinsic moral choice. I felt intuitively that I shouldn’t be faithful to this man. But I took the moral responsibility to be faithful to the women he has harmed, including myself. Eva Julia Manneke has been my close witness. She saw what was happening but she also knew that I had to learn my own important lesson out of it. She supported me and was relieved when I awoke and left this toxic situation.
The film was recorded in 2019. After the closure of this chapter in my personal book of life I went on with my life. I got my master’s degree in philosophy and started the bachelor religious studies. I wrote and published my first book and enjoy my family life, my work and my extended network worldwide. My next book is in progress. It is about moral responsibility.
From moral responsibility I am committed to incarcerated human beings. From my position as psychosocial therapist I keep walking with these people on their path towards a deeper self insight and a deeper awareness. I work from love with capital letters for the human being behind the crime. My book is an expression of my work because in my book I take the reader by the hand on my way towards awareness of the effect of incarceration and how the system works. John and his mom have become part of my circle of intimate friends. The friendship stays pure because we consciously keep the game of love out of it. In doing so, we stay grounded in reality.